Ostropest plamisty jest znaną od 2 tysięcy lat rośliną leczniczą. Specyfika składu owoców decyduje o szerokim zakresie ich zastosowań.
Ostropest plamisty – Silybum marianum L. Gaertner (Asteraceae, Astrowate, syn. Carduus marianus L.) pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego, skąd stopniowo rozprzestrzenił się do Europy, a następnie na inne kontynenty. W Polsce uprawiany jest głównie w centralnej i północnej części kraju (m.in. rejony Wielkopolski, Kujaw, Żuław i Lubelszczyzny), a powierzchnie plantacji wynoszą ok. 2 tys. ha. Najbardziej popularna jest odmiana Silma wyhodowana w Instytucie Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu. Roślina spotykana jest również w ogrodach i w pobliżu domostw.
Ostropest plamisty jest znaną od 2 tysięcy lat rośliną leczniczą. Specyfika składu owoców decyduje
o szerokim zakresie zarówno aktualnych jak i potencjalnych zastosowań, są to m.in.:
- Działanie hepatoochronne – sylimaryna jako opiekunka wątroby
- Działanie przeciwnowotworowe
- Działanie przeciwdrobnoustrojowe
- Inne aspekty aktywności leczniczej ostropestu m.in.: właściwości cytoprotekcyjne działanie immunomodulujące, aktywność przeciwutleniającą , działanie przeciwzapalne działanie hipoglikemiczne . Ostropest można również uznać za środek ochraniający nerki.
W związku z tym, że olej z ostropestu plamistego jest bogaty w cenne NNKT, odpowiedzialne za funkcję prekursora prostaglandyn, stał się przedmiotem zainteresowania przemysłu kosmetycznego. Niektóre kremy zawierają go w swoim składzie z dodatkiem 1% sylimaryny. Mają one działanie cytoprotekcyjne, wspomagające ochronę błon komórkowych przed wolnymi rodnikami, zmniejszające zaczerwienienia, rozjaśniające cerę oraz poprawiające zdolności regeneracyjne skóry (dzięki witaminie E). Zaobserwowano także, że przeciwzapalne działanie sylimaryny może być wykorzystywane w leczeniu uszkodzeń i stanów zapalnych skóry indukowanych promieniowaniem UVA. Ponadto, białko owoców ostropestu może służyć do otrzymywania peptydów przeciwdrobnoustrojowych hamujących rozwój mikroorganizmów na poziomie konserwantów, stosowanych obecnie w przemyśle kosmetycznym
Literatura:
- Nurzyńska-Wierdak R., Dyduch J., Sawicka A., Łabuda H., BuczkowskaH.: Ostropest plamisty (Silybum marianum [L.] Gaertn.) – fitochemia i efekty terapeutyczne. Ann Horticulturae, 2018, XXVIII (4), 15-32.
- Andrzejewska J., Sadowska K.: Ostropest plamisty – roślina nie tylko lecznicza. Panacea, 2008, 1 (22), 6-8.
- Kohlmünzer S.: Farmakognozja, Warszawa, PZWL, 2007.
- Nazir N., Karim N., Abdel-Halim H., Khan I., Wadood S.F., Nisar M.: Phytochemicalan analysis, molecular docking and antiamnesic effects of methanolic extract of Silybum marianum (L.) Gaertn. seeds in scopolamine induced memory impairment in mice. J. Ethnopharmacol., 2018, 210, 198-208.
- Toklu H., Tunali-Akbay T., Erkanli G., Yuksel M., Ercan F.: Silymarin, the antioxidant component of Silybum marianum, protects against burn-induced oxidative skin injury. Burns, 2007, 33, 908-916.
- Karimi G., Vahabzadeh M., Lari P., Rashedinia M., Moshiri M.: “Silymarin”, a promising pharmacological agent for treatment of diseases. Iran. J. Basic. Sci., 2011, 14 (4), 308-317.
